Interview met Jaap Nab - Port of Amsterdam

Hij is positief over de inzet van Agentschap Telecom. Enerzijds om de bekendheid van het gebruik van AIS te vergroten, anderzijds om problemen op te lossen. “Bijvoorbeeld als er blinde vlekken zijn waar het bereik tekortschiet. We hebben hier ook een paar dode punten gehad in onze haven, in de Westhaven en bij de Oranjesluizen… Die hebben we gemeld, Agentschap Telecom heeft metingen verricht en het probleem is verholpen.”

“Gelukkig zien we dat de voorlichting ook effect heeft. De AIS-plicht wordt steeds beter nageleefd en het gebruik verbetert. Elk jaar met een paar procent, dus de campagne werkt. Daarom moeten we ermee doorgaan.”

Zelf gevaren

Jaap Nab weet uit eigen ervaring hoe het eraan toegaat op het water en hoe de mensen aan boord denken. Hij heeft zelf eerst drie jaar op een binnenvaartschip gevaren, daarna dertien jaar op de Henri Dunant van het Rode Kruis en vervolgens twintig jaar als havenbeambte op een patrouilleschip van het Havenbedrijf.

Naast zijn werk deed hij een rechtenstudie. Toen die klaar was, stapte Jaap in 2014 aan wal en ging hij op het hoofdkantoor van Port of Amsterdam werken. Daar werd hij juridisch beleidsmedewerker, met name voor nautische zaken. Vanuit die rol is hij betrokken bij ‘AIS een goed ID!'.

Ook in eigen belang

“De eerste jaren was er nog scepsis en weerstand: wegens de vermeende inbreuk op privacy, het feit dat concurrenten en verladers konden zien waar schepen zich bevonden… Ook zouden schippers weinig hebben aan AIS. Maar intussen heeft iedereen toch wel door dat er vooral voordelen aan zitten. Met name op het gebied van veiligheid.”

“We hebben dat zelf ook gemerkt. Bijvoorbeeld bij branden in of in de buurt van de haven. Dan moesten we schepen informeren dat ze snel moesten vertrekken. Vroeger moesten we dan bij alle schepen langs om te kijken of er iemand aan boord was en de bemanning waarschuwen. Nu konden we met één druk op de knop zien welke schepen in de buurt lagen en wat hun status was. Vervolgens hadden we iedereen binnen vijf minuten gebeld. Dat ging veel sneller en dat is ook in het belang van de schippers zelf. ”

Handig

Tijdens het varen zouden de meeste schippers de extra informatie die AIS biedt ook niet meer willen missen. “Dat snap ik. Ik weet van vroeger hoe het is om op de radar te varen bij slecht zicht door mist of regen. Dan kun je echt niet alle schepen goed onderscheiden. Bijvoorbeeld achter een bocht of onder een hoogspanningskabel, die een valse echo geeft. Dankzij AIS kun je op je scherm meteen zien wat er om je heen vaart: daar zit een tanker, daar dat vrachtschip…”

De combinatie van kennis en ervaring uit de praktijk en de wetgeving bleek een voordeel, vertelt Jaap. “Als schippers om informatie vragen, vinden ze het fijn als ze merken dat je de praktijk kent en weet waarover je praat.

Ook als je een ligplaats zoekt, is het handig: op de AIS kun je zien of er al schepen liggen aan de kade die je op het oog hebt en of er plek is.

Checklist

“Of er nog veel misgaat met AIS? Dat valt hartstikke mee. Ik hoor van de toezichthouders op het water nog weleens dat een schipper AIS niet aan heeft staan als zijn schip ligt afgemeerd. Dat moet wel in onze havens. Vaak komt het door onachtzaamheid. Maar voordat je gaat varen, kijk je of je navigatieapparatuur goed werkt, of je radar bijstaat, je marifoon bijstaat… en ook AIS. Een vaste lijst, net als de checklist die een piloot afwerkt. Je moet alles controleren.”

Bij het vletten gaat er nog weleens iets fout, vertelt Jaap. “Daar vergeet de bemanning dan de instelling aan te passen. Die duwboten varen in de haven heen en weer om duwbakken te verplaatsen. Als ze een andere duwbak pakken, moeten ze de juiste afmetingen daarvan invoeren. Ook als ze een klein stukje varen.”

Een beroepsschipper die vaart en AIS niet ingeschakeld heeft, overtreedt de wet en loopt kans op een proces-verbaal. “Ik ben best streng”, bekent Jaap. “Je kunt niet per ongeluk AIS uitzetten. Is het apparaat uitgevallen en meld je dat bij de verkeersleiders, dan is het een ander verhaal. Dan mag je best even doorvaren naar een plek waar je kunt aanmeren om het euvel te laten verhelpen.”

Beurzen en evenementen

Sinds september 2022 is Jaap met pensioen. Voor zijn werk voor ‘AIS een goed ID!’ wordt een opvolger gezocht. “We vinden de deelname daaraan belangrijk. Het was daarom zaak om het goed over te dragen, zodat de inbreng vanuit Amsterdam op peil blijft”, zegt Jaap. “We willen de komende jaren door met het programma. Door corona was het in de eerste periode jammer genoeg niet mogelijk om aan beurzen en evenementen deel te nemen – want die waren er niet. Jammer van de verloren tijd. Die gaan we inhalen. De komende jaren zullen schipper ons vaker tegenkomen. Dat biedt alle betrokken partijen ook de kans om hen te vragen waar ze tegenaan lopen, wat beter kan en of ze ideeën hebben.”