Frequenties

Draadloze mobiele communicatie, zoals 4G en 5G, maakt gebruik van frequenties in het elektromagnetische spectrum. In vergelijking met 4G zorgt 5G voor een snellere dataoverdracht, een kortere reactietijd en meer betrouwbare verbindingen. Naast dat 5G technisch ook in bestaande frequentiebanden (bijvoorbeeld in combinatie met 4G) gebruikt kan worden, heeft de Europese Unie drie specifieke frequentiebanden aangewezen voor de uitrol van 5G binnen Europa, namelijk 700 megahertz, 3,5 gigahertz en 26 gigahertz. 

De toepassingen die met 5G mogelijk zijn, werken in principe in de hierboven genoemde drie frequentiebanden. Toch verschillen de banden wel van elkaar, bijvoorbeeld in datasnelheid en dekking. Vraagt de toepassing weinig datasnelheid en is een goede dekking nodig, dan is de 700 MHz band het meest geschikt; is er meer datasnelheid nodig, dan zijn de hogere banden meer geschikt.

De frequentiebanden voor 5G

De 700 MHz band is het meest geschikt om landelijke dekking mee te realiseren. Lage frequenties, zoals de 700 MHz, hebben een groot bereik. Daarom zijn er minder antennes nodig. De band is zeer geschikt wanneer er sprake is van veel gebruikers met weinig gegevensoverdracht. Denk hierbij aan Internet of Things (IoT) toepassingen, van slimme energiemeter thuis tot landbouwsensoren van de boer. De 700 MHz band is minder geschikt voor toepassingen met een hoge datasnelheid.

De 3,5 GHz band is het meest geschikt voor de combinatie van een hoge datasnelheid met een goede dekking. Deze band biedt meer bandbreedte dan de 700 MHz. De 3,5 GHz band zorgt voor een hogere datasnelheid op lokaal niveau en is daarmee geschikt voor veel bedrijfs- en consumententoepassingen. Denk hierbij aan toepassingen die video of beeld met hoge kwaliteit nodig hebben, zoals Virtual Reality, hoge resolutie video en 360-graden video. Een nadeel van de frequentieband is dat het lastiger is om dekking in gebouwen te realiseren; het signaal wordt sneller tegengehouden door muren en ramen. Bovendien zijn er meer opstelpunten nodig, omdat het bereik van de antennes kleiner is dan bij de 700 MHz band.

De band die het meest geschikt is voor zeer hoge datasnelheden, is de 26 GHz-band. Tegelijkertijd is deze frequentie eigenlijk ongeschikt om te zorgen voor een landelijk dekkend netwerk, aangezien er dan ontzettend veel basisstations geplaatst moeten worden. Geschikter is om de band te gebruiken voor toepassingen met extreem hoge snelheden dichtbij een basisstation, zoals het gebruik van tientallen draadloze videocamera’s in een stadion. Er komen verbindingen over kortere afstand, waarbij gebruik wordt gemaakt van de massive MIMO techniek. Dit is een techniek waarbij signalen in de vorm van kleine bundels gericht worden op de apparaten.

Kastje 5G aan paal op straat
Beeld: ©ANP

Verdeling van frequentiebanden

De voor 5G aangewezen frequentiebanden worden nu nog gebruikt voor andere toepassingen. De 700 MHz band werd gebruikt voor digitale TV, maar die toepassing verhuist met de komst van 5G naar frequenties lager dan de 700 MHz.

Er zijn op dit moment meerdere toepassingen in de 3,5 GHz band, zoals diverse lokale gebruikers, satellietgrondstations ten behoeve van telecommunicatiesatellieten en Defensie. Het grootste deel van de 3,5 GHz band zal, conform Europese afspraken en de Nota Mobiele Communicatie,  voor mobiele operators beschikbaar komen voor het landelijk uitrollen van het 5G netwerk. Het resterende deel blijft beschikbaar voor lokaal gebruik. Momenteel wordt gewerkt aan een plan om de huidige vergunningen te migreren naar een ander deel in het spectrum.

De frequentiebanden worden geveild onder in die frequenties geïnteresseerde partijen: de 3,5 GHz naar verwachting in 2023. Het frequentiebeleid voor de 26 GHz band is momenteel nog in ontwikkeling, maar zal naar verwachting ook worden geveild.

Update 21 juli 2020: uitkomsten Multibandveiling 2020

De Multibandveiling is afgerond. In het nieuwsbericht 'KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo verwerven frequenties via Multibandveiling' leest u meer over de uitkomsten.